Naučnici su otkrili fascinantan novi pogled na to kako je nastao pejzaž patuljaste planete Pluton. Tim međunarodnih istraživača, uključujući dr. Adrienne Morison sa Univerziteta Exeter, pokazao je kako su se ogromne ledene formacije formirale u jednom od najvećih kratera planete, Sputnjik Planita. Možda najupečatljivija karakteristika na površini Plutona, Sputnjik Planitia je udarni krater koji se sastoji od svetle ravnice, nešto veće od Francuske, ispunjene azotnim ledom.
U novoj studiji, naučnici su koristili sofisticirane tehnike modeliranja kako bi pokazali da se ovi ledeni oblici poligonalnog oblika formiraju sublimacijom leda, fenomenom u kojem se čvrsti led može pretvoriti u plin bez pretvaranja u tekućinu. Istraživački tim je pokazao da sublimacija azotnog leda podstiče konvekciju u ledenom pokrivaču Sputnjik Planitije, hladeći njegovu površinu.
Dr Morison, istraživač u Exeterovom Odsjeku za fiziku i astronomiju, rekao je: “Kada je sonda New Horizons 2015. prošla jedini put pored Plutona, prikupljeni podaci pokazali su se dovoljnim da iz temelja promijene naše razumijevanje ovog dalekog svijeta. Posebno su pokazali da je Pluton i dalje geološki aktivan, uprkos činjenici da je udaljen od Sunca i da ima ograničene unutrašnje izvore energije. Uključujući i Sputnjik Planitiju, gde uslovi na površini dozvoljavaju da gasoviti azot u atmosferi koegzistira sa čvrstim azotom. Znamo da površina leda ispoljava izuzetne poligonalne karakteristike nastale termičkom konvekcijom u azotnom ledu, koja neprestano organizira i obnavlja površinu leda. Međutim, bilo je pitanja o tome kako bi se ovaj proces mogao odvijati."
Istraživački tim je izvršio seriju numeričkih simulacija koje su pokazale da sublimacijsko hlađenje može poboljšati konvekciju, što je u skladu s brojnim podacima dobivenim iz New Horizona, uključujući veličinu poligona, amplitudu terena i površinsku brzinu. Takođe je u skladu sa vremenskim okvirom u kojem klimatski modeli predviđaju sublimaciju Sputnjik Planitije, počevši pre oko 1-2 miliona godina. Pokazalo se da dinamika ovog sloja azotnog leda oponaša klimatsku dinamiku Zemljinih okeana.
Takva dinamika čvrstog sloja pod uticajem klime može se javiti i na površini drugih planetarnih tela, kao što su Triton (jedan od Neptunovih meseca) ili Eris i Makemake (iz Kajperovog pojasa).
Pročitajte također: